Voorouders Tjitske Fransen


Tjitske Fransen, de echtgenote van Jacob Tijmens Posthuma, stamt van moederszijde af uit een doopsgezinde stads-Groninger apothekersfamilie. Veel van de in de oudste generaties voorkomende namen vinden in deze afstamming hun oorsprong.

SIEWERT
geb. rond 1600
gehuwd met Trijntje N.

1. Hero Siewerts apotheker, burger van Groningen in 1664, overl. voor 1693, geh. met Wenke Popkens; dochters: Trientie, geh. met Gerloff Johannes en Ammerentia, geh. 6 mei 1693 met Gerardus Risemius
2. Soetje Siewerts gehuwd met Frans Reukes, volgt
3. Gerrit Siewerts burger van Groningen in 1656, overl. voor juli 1685, geh. met Aukie Popkens, dochters: Trijntie, in 1682 geh. met Cornelis van Ranst, te Rotterdam, en Ammerentia, geb. in 1670; In de nalatenschap bezittingen te Sappemeer en Rijsum (OFr) en een huis in de Slemenderstrate(!)
4. Eva Siewerts in 1681 geh. met Eijlert Willems; dochter: Rieme, x Dirk Jans, x Sipke Jacobs


Hero (Heere Siewerts) wordt in de lijst van wachtgelden lopend van 1/11/1673-1/11/1676 voor het eerst genoemd als lid van de gemeente van Popke Popke(n)s, oftewel de Vlaamse doopsgezinde gemeente in de stad Groningen. Tot 1684 betaalde hij steeds een jaarlijks bedrag (twaalf gulden) als lid van deze gemeente. Deze gemeente vergaderde op Munnekeholm. Daarna komt Hero vanaf 1684-1685 voor op de lijst van van wachtgelden van de Verenigde Vlaams-Waterlandse gemeente. Een jaar later 1685-1686 droeg hij zelfs het wachtgeld over aan de stad. Hij komt ook telkens als eerste op de lijst van deze gemeente voor: een teken dat hij leraar was?
Zijn schoonzoon Gerardus Risemius (Rysemius) promoveerde aan de universiteit van Franeker op Disp.Medica inaug. De gangraena & sphacelo (Franker: J. Gyzelaar, 1694).
Gerrit Siewerts wordt vanaf 1/11/1673-1/11/1682 genoemd in de lijst van de Vlaamse gemeente te Groningen. Hij betaalde net als zijn broer twaalf gulden wachtgeld per jaar. In 1698 ondertekende hij als leraar van de verenigde Vlaams-Waterlandse doopsgezinde gemeente te Groningen een attestatie naar Amsterdam. Vanaf mei 1694 komt hij als lid van deze gemeente voor in de lijst van wachtgelden (zes, later twaalf gulden).

Uiteraard is er gezocht naar stamvader Siewert, mogelijk gehuwd met Trijntien. De volgende naamcombinatie komt eventueel in aanmerking:
24 november 1653
Siwert Geerts, voerman en Trijne, eheluiden omtrent de Slemenderstrate, bekennen ontfangen te hebben van Harmen Jans Middendorp 50 dalers van xx stuivers (III x 34-116)
1653
Sywert Geerts, voerman, en Trijne Goeitiens, lenen 200 Cg. Tot onderpande dient haer huis bij de soltsiederije, als ook de vaert over weg met de dependentien vandien (III x 34)

Een voermanszoon die apotheker wordt? Niet erg aannemelijk in deze tijd. De verbintenissen die er met Risem in het Duitse Oost-Friesland zijn maken een oorsprong daar ook heel wel mogelijk!

SOETJE SIEWERTS
geb. rond 1630
gehuwd met Frans Reukes

1. Eelke Fransen in 1685 eigenaar van het veer op Stroobosch
2. Sywert Fransen apotheker, in 1680 burger, geh. met Marietje Frericks, overl. 24-1-1725
3. Tjitske Fransen trouwt 17-7-1682 Jacob Tijmens Postema
4. Trijntie Fransen trouwt 8-1-1690 Writser Roelefs


Bij het zoeken naar sporen van Gerben Taekes Tania, de grootvader van Jacob Tijmens, in Leeuwarden, stuitte ik op een vermelding van een doopsgezinde voorganger Sywert Fransen uit Groningen. Uiteraard gaf de combinatie van namen aanleiding om deze persoon eens nader te onderzoeken. Het gemeentearchief van de stad Groningen bleek verrassend veel materiaal te bevatten. Op grond hiervan kon eindelijk de moeder van de kinderen Posthuma worden vastgesteld en werd duidelijk waar hun voornamen veelal vandaan kwamen.
Sywert Fransen is een van de oudst bekende voorgangers van de Waterlandse-Vlaamse doopsgezinde gemeente van Groningen, met als collega's Pieter Dircks en Eppo Botterman. Jammer genoeg is het oudste kerkboek van de gemeente zoekgeraakt; het wordt nog wel in een inventaris van 1940 genoemd, maar is inmiddels spoorloos. Juist dit kerkboek beslaat de loopbaan van Sywert Fransen en zou geboorte, doop en huwelijk van zijn kinderen kunnen bevatten.
In 1680 wordt Sijwert Fransen als burger van de stad Groningen ingeschreven. Vanaf dat jaar verschijnt zijn naam vele malen in de rechterlijke archieven van de stad, vooral ook omdat hij met zijn collega's vaak tot voogd over menniste weeskinderen wordt benoemd.

Hieronder een overzicht van vindplaatsen van de naam van Sywert Fransen en zijn naaste familieleden:

3 maart 1671
De erfgenamen van Derck Jans Spinneker en Mayke Eysberts: Claes Eysberts en Geeske Derckx, Sirck Simons Swart en Rixtie? Dercks, echteluiden tot Norden, met als volmacht Hero Siwerts, apothequer en burger alhier, Jan Alles en Jantien Derckx en de kinderen van Eva Derckx, huisvr. van Claes Andries. (III x 52-52)

19 januari 1678
Gerrit Siwerts en Aucke Popkens in Torftorenstrate, ontvangen 1000 Cg van Emmerentia Hondebeke, wed. Heerkens, als borg Hero Siwerts apoth. en Wenke Popkens, sijn huisvrouw, broer en suster van gemelte comparanten. (III x 56-225)

20 april 1681
Eijlert Willems en Eva Siwerts kopen een huis met hoff, bomen, planten en plantagien, staende en gelegen op de Nieuwe Zijlen, van Vr. Boutius DRonrijp, wed. Wijbe Hendriks Sevensteern (III x 58-298)

augustus 1682
Siwert Fransen en Marretien Frerix, zijn huisvrouw, huren een huis in de Brugstraat van olderman Hendrik Altinck voor 160 Cg jaars. (III x 60-86)

15 juli 1685
dr. Heere Siwerts als voormondt en Siwert Fransen als voogt over wijlen Gerrit Siwerts en Aukie Popkens dochter, Ammerentie Gerrits genaamt, verkopen haar huisingen aan de Vismarckt. (III x 63-160)

november 1685
Eelke Fransen verclaart ontfangen en op rente genomen te hebben, van Dr.Nicolaes Wilckens en Vr.Wemela Homans, 1000 Cg. Als onderpand gegeven: sijn deel in't veer van Groningen op't Strobosch, en alle sijn andere goederen. Borg staan: Dr.Hero Siwerts en Siwert Fransen, als selfs schuldige debiteuren en opnemers der penningen. (III x 63-234)

september 1686
Siwert Fransen koopt een huis in de Brugstraat, met de fraije camer daaragter in de Schuitemakersstrate, voor 1950 Cg (III x 64-223)

8 juli 1687
Eijlert Willems, Siwert Fransen en Here Siwerts als voogden over Ammerentia Gerrits, nu 17 jaar, contra Cornelis van Ranst en Trijntie Gerrits betreffende de scheijdinge wegens haer ouderlijke nalatenschap: een plaets in Sappemeer, met Hero Siwerts in de mande; drie provinciebrieven met interessen; een obligatie op juffer w. Mullerius
en een op Gerrit Harmens waartegens de voorstanders voor haar pupille ontfangen: het huis in de Torftorenstrate; 19 grasen lants tot Rijsum gelegen; de brieven op de heer Trip en Gartien Dickers; een restant van 400 Cg over het huis in de Sleemenderstrate; het restant van een obligatie op Jan Wolters en Taecko Siourts (III x 65-201)

28 november 1691
Sijwert Fransen Apothecarius ende Marien Freriks huiren een hoff en steenen sommerhuijs in de Appelstrate binnen dese stadt (III x 70-102)

1693
Sijwert Fransen koopt deze 'hoff met huijsken daarin staende' (III x 71-166)

6 mei 1696
Gerardus Risemius en Ammerentia Heres trouwen op huwelijkse voorwaarden. Getuigen van de kant van de bruidegom: Derkien Boelens Sijlbach, wed. Buis, als moey en Titia Risemius als zuster. Getuigen van de kant van de bruid: Hero Sywerts als vader, Gerloff Johannes Stjustera en Trijntien Heeres als swager en suster, Sywert Fransen en Ammerensia Gerrits als neve en nichte (III y)

18 januari 1696
Gerloff Johannes en Trijntien Heres vercopen seeckere behuising ten zuiden op de Vismarckt, soo haer is aangeerft van haar vader Hero Sywerts, aan Sijwert Fransen, voor 1020 Cg. (III x 74-132)

25 oktober 1697
Siwert Fransen en Marritie Frericks verkopen het huis in de Brugstraat aan Jan Frericks en Trijntie Reinders, woonachtig binnen Norden in Oostvrieslandt, voor 4500 Cg, en ook:
de Apothequers Winckel met diens waeren, welcke ingevolge tauxatie van twee onpartidige mannen overgelevert sal worden, maar nochtans onder dese conditie, dat soo de coop van de winckel met de waeren van dien geen effect mochten sorteeren, soo sal als dan de coop van dese behuisinge ook vernietigd wesen (III x 76-13)

25 april 1701
Sijwert Fransen verkoopt het huis aan de Vismarckt aan Atho Egberts Vlijsius en Anna Frerix, voor 1800 Cg (III x 1701)

21 oktober 1701
Sijwert Fransen en Marritie Freriks kopen een huis aan de Nieuwe Ebbingestraat voor 2500 Cg (III x 80-221)

november 1701
Sijwert Fransen verkoopt een 'behuisinge met hoffjen en twee camers ten oosten van het Kleine Straatje', voor 1600 Cg (III 80-238)

23 januari 1714
Ebel Jans verkoopt aan de E. Sijwert Fransen: seker halve trekschuite, geteickent met no. 4, varende van Gron. op't Strobus, et vice versa, voorts met alle sijne annexen en toebehoren, mitsgaders het regt van't veer, de aenpart van paarden en stallinge en alle 'tgeene dat an't veer behoort, voor 2835 Cg (III x 92-30)

27 januari 1721
Mons. Sijwert Fransen en Vrou Margien Frericks verkopen de halve trekschuit c.a. voor 2800 Cg aan de olderman Jurrjen Aaldricks (III x 98-18)

In de "Staat van dienaars der Verenigde Waterlanders en Vlamingen' staat vermeld, dat Siewert Fransen op 24 januari 1725 overleed.